Hodowla genetyczna, czyli dlaczego geny matczyne wpływają na otyłość u dzieci

Geny matki mogą odgrywać większą rolę w określaniu nadwagi dziecka niż geny ojca. Przyczyną jest koncepcja znana jako wychowanie genetyczne, wynika z nowego badania opublikowanego w czasopiśmie PLOS Genetics .

Badania prowadzone przez naukowców z Instytutu Badań Społecznych na University College London (UCL) polegały na analizie danych genetycznych i zdrowotnych 2621 rodzin w Wielkiej Brytanii biorących udział w badaniu Millennium Cohort Study, czyli badaniu kohortowym osób urodzonych w latach 2001/02.

Naukowcy przeanalizowali, w jaki sposób wskaźnik masy ciała (BMI) rodziców i powiązane z nim geny wpływają na wagę i dietę ich dzieci od urodzenia do 17. roku życia.

W tym celu zbadano związek między BMI rodziców a masą urodzeniową dziecka, BMI i dietą w sześciu kluczowych momentach dzieciństwa i dojrzewania: w wieku 3, 5, 7, 11, 14 i 17 lat. Dietę dzieci oceniano na podstawie samooceny częstotliwości i ilości spożywanych produktów z różnych grup żywności, w tym owoców, warzyw, fast foodów i napojów słodzonych.

Mierząc geny zarówno dzieci, jak i ich rodziców, naukowcy byli w stanie oddzielić bezpośrednie skutki odziedziczonych genów od skutków pośrednich.

Geny nieodziedziczone mogą również wpływać na rozwój dziecka poprzez oddziaływanie na środowisko rozwojowe, takie jak warunki panujące w łonie matki i praktyki rodzicielskie, ponieważ są one uwarunkowane genetyką rodziców.

Odkryli, że chociaż BMI obojga rodziców było powiązane z BMI ich dziecka, wpływ ojca można było wytłumaczyć niemal wyłącznie bezpośrednim dziedziczeniem genetycznym. Natomiast BMI matki nadal wpływało na wagę dziecka, nawet po bezpośrednim dziedziczeniu genetycznym.

Sugeruje to, zdaniem naukowców, że wpływ może mieć wychowanie genetyczne – czyli geny rodziców kształtujące środowisko, jakie tworzą dla swojego dziecka. Na przykład geny matki mogą wpływać na jej wagę, nawyki żywieniowe lub zachowanie w czasie ciąży, co z kolei wpływa na rozwój i zdrowie dziecka w dłuższej perspektywie.

„Oprócz genów przekazywanych przez matki, nasze odkrycia wskazują, że geny matki kształtują środowisko, w którym dorastają dzieci, pośrednio oddziałując na ich wskaźnik masy ciała (BMI)” – wyjaśnia Liam Wright , główny autor badania.

Ponieważ wskaźnik BMI nie jest precyzyjnym pomiarem tkanki tłuszczowej, zwłaszcza u dzieci, zespół uzupełnił analizę o inne wskaźniki otyłości, w tym masę tłuszczu.

Wright podkreśla, że celem nie jest „ obwinianie matek, ale wspieranie rodzin w dążeniu do poprawy długoterminowego zdrowia dzieci ”. Dodaje zatem, że interwencje mające na celu obniżenie wskaźnika BMI matek, szczególnie w czasie ciąży, mogą ograniczyć międzypokoleniowy wpływ otyłości.