Italië: Tropische ziekte tast hersenen aan, 8 doden en tientallen besmettingen

Het Westnijlvirus (WNV) verspreidt zich in Italië en heeft binnen een week geleid tot een toename van het aantal gemelde gevallen. Volgens een rapport van 31 juli van de Italiaanse gezondheidsautoriteit ISS werden er binnen een week 57 nieuwe besmettingen geregistreerd.

Het Westnijlvirus, oorspronkelijk afkomstig uit tropische gebieden, heeft zich door klimaatverandering ook in Europa gevestigd en wordt nu als endemisch beschouwd in Italië. Het wordt overgedragen door muggen. De zwaarst getroffen gebieden liggen rond de grote steden Rome en Napels, evenals in Noord-Italië, van Piëmont tot Veneto.

Neurologische complicaties traden op in 40 gevallen, oftewel bijna de helft van de geregistreerde infecties. Het virus tast de hersenen aan en veroorzaakt meningitis of encefalitis, oftewel een ontsteking van de hersenen en hersenvliezen. Volgens het rapport bedroeg het sterftecijfer voor deze neuro-invasieve vormen 20 procent. Dit is zes procent hoger dan vorig jaar, toen Italië ook te kampen had met een grote uitbraak van het Westnijlvirus .

Persbureau Ansa meldt een negende dode. Een 76-jarige man overleed in een ziekenhuis in Grazzanise, een gemeente in de buurt van Napels.

• Wereldwijde verspreiding: Het Westnijlvirus (WNV) is wijdverspreid op alle continenten en wordt seizoensgebonden overgedragen in Zuid-Europa. Landen zoals Italië, Griekenland en Frankrijk, evenals delen van de Balkan en Turkije, worden bijzonder getroffen.
• Overdrachtsroutes: Overdracht vindt voornamelijk plaats via muggen, die het virus van geïnfecteerde vogels op mensen en andere zoogdieren overbrengen. Andere mogelijke infectieroutes zijn orgaantransplantaties, bloedtransfusies en zwangerschap.
• Verloop van de ziekte: De meeste infecties verlopen asymptomatisch. Ongeveer 20 procent van de getroffenen ontwikkelt griepachtige verschijnselen, terwijl slechts ongeveer één procent ernstig ziek wordt, meestal met een neuro-invasieve aandoening zoals meningitis of encefalitis.
• Diagnose: Detectie vindt de eerste dagen plaats via RT-PCR, gevolgd door antilichaamtesten. Vanwege mogelijke kruisreacties met andere flavivirussen is bevestiging door middel van plaquereductieneutralisatietesten (PRNT) of sequencing noodzakelijk.
• Risico op bloeddonatie: WNV kan worden overgedragen via bloedproducten die niet door het virus zijn geïnactiveerd. In getroffen regio's moeten bloeddonoren 28 dagen pauze nemen of zich laten testen op WNV-RNA om de veiligheid van bloedproducten te garanderen. Volgens het rapport raakten in 2025 in Italië ook twee mensen besmet tijdens het doneren van bloed.

Volgens een bulletin van het Robert Koch Instituut (RKI) is het seizoen 2025 voor door muggen overgedragen ziekteverwekkers ook in Duitsland begonnen. Het Westnijlvirus is sinds 2019 in Duitsland aangetroffen, met recente stijgingen in het aantal besmettingen (26 gevallen in 2024). Zorgwekkend is dat de ziekteverwekker volgens het Robert Koch Instituut (RKI) ook in noordelijker gelegen gebieden kan overwinteren, waardoor het agentschap een verdere verspreiding verwacht.