Krajowa Sieć Hematologiczna czeka na pilotaż. Prof. Lech-Marańda: czas wyjąć projekt z zamrażarki

• Projekt rozporządzenia dotyczącego pilotażu Krajowej Sieci Hematologicznej (KSH) powstał w październiku 2023 r. Od tego czasu pozostaje w zamrażarce - mówi prof. Ewa Lech-Marańda
• Wystarczy go zrewidować, ponownie poprosić AOTMiT o wycenę i moglibyśmy ruszać z pilotażem, który jest zaplanowany na dwa lata - wskazuje
• Celem KSH jest zwiększenie wykrywalności nowotworów krwi, poprawa właściwej kwalifikacji do leczenia m.in. we wczesnych stadiach choroby nowotworowej, a w efekcie obniżenie umieralności i wydłużenie przeżycia chorych

- Prace nad projektem pilotażu Krajowej Sieci Hematologicznej (KSH) rozpoczęły się w kwietniu 2023 r. we współpracy ekspertów z Ministerstwem Zdrowia. W sierpniu 2023 r. projekt został poddany konsultacjom publicznym, po których został poprawiony. W październiku tego samego roku powstał projekt rozporządzenia. Od tego czasu nie wydarzyło się w tej sprawie nic - mówiła prof. Ewa Lech-Marańda, konsultant krajowa w dziedzinie hematologii na posiedzeniu Parlamentarnego Zespołu ds. Hematoonkologii.

- Obecnie uzyskałam w Ministerstwie Zdrowia obietnicę, że prace nad rozporządzeniem dotyczącym pilotażu KSH zostaną wznowione. Minęło już trochę czasu, więc projekt rozporządzenia należy zrewidować i ponownie poprosić AOTMiT o wycenę. Najważniejsze jest, aby projekt opuścił zamrażarkę - podkreślała w Sejmie i podczas konferencji prasowych.

Dodała, że pilotaż jest zaplanowany na dwa lata, w tym pierwsze sześć miesięcy ma być czasem podpisywania umów o współpracy pomiędzy ośrodkami oraz tworzenia zaleceń i ścieżek pacjentów.

Referencyjność, koordynacja, kompleksowość

Jak wyjaśniała konsultant krajowa, celem Krajowej Sieci Hematologicznej jest zwiększenie wykrywalności i właściwej kwalifikacji do leczenia pacjentów z nowotworami krwi, m.in. we wczesnych stadiach choroby nowotworowej. To także obniżenie umieralności i wydłużenie przeżycia chorych. Cele te mają zostać osiągnięte m.in. dzięki:

• referencyjności udzielania świadczeń hematologicznych w oparciu o potencjał wykonawczy ośrodka,
• koordynacji pionowej i poziomej, tj. i pomiędzy ośrodkami i w ramach jednego ośrodka,
• kompleksowości opieki hematologicznej poprzez współpracę pomiędzy ośrodkami i różnymi specjalistami.

- Kompleksowość rozumiemy jako dostęp do pełnej diagnostyki i pełnego leczenia, równego w każdym ośrodku, bez względu na miejsce zamieszkania pacjenta. Ponieważ większość naszych pacjentów to osoby z wielochorobowością, potrzebna jest także możliwość konsultacji przez specjalistów z różnych dziedzin medycyny. Kompleksowość oznacza również włączenie konsultacji psychoonkologicznych, dietetycznych, czy świadczeń z zakresu rehabilitacji - doprecyzowała profesor.

Jak mówiła, KSH ma się także przyczynić do poprawy jakości poprzez wprowadzenie i monitorowanie stosowania standardów diagnostyczno-terapeutycznych, co będzie prowadziło do optymalizacji wyników leczenia i poprawy jakości udzielanych świadczeń poprzez mierniki jakościowe procesu i wyników. To także monitorowanie organizacji i funkcjonowania opieki hematologicznej poprzez organizacyjne mierniki jakościowe.

- Jakość jest elementem bardzo istotnym dla środowiska hematologów, którzy muszą wiedzieć, czy prowadzone przez nich leczenie jest zgodne ze standardami. Jeśli nie jest, potrzebny jest sygnał, że należy poprawić sytuację. To także informacje ważne dla innych interesariuszy systemu, chociażby dla Ministerstwa Zdrowia - przekonywała ekspertka.

Trzy poziomy sieci

Jak wyjaśniała, schemat Krajowej Sieci Hematologicznej oparty jest o referencyjność ośrodków, z ośrodkami leczenia hematologicznego na poziomie podstawowym, Wojewódzkimi Ośrodkami Monitorującymi (po jednym w każdym województwie) odpowiadającymi za szkolenia i Krajowym Ośrodkiem Monitorującym, tj. Instytutem Hematologii i Transfuzjologii (IHiT) przekazującym ośrodkom wytyczne, a Krajowej Radzie ds. Hematologii – wnioski płynące z działania sieci. Raportowanie danych do wyliczania wskaźników i mierników miałoby miejsce przez dedykowany system analityczno-informatyczny.

Zgodnie z projektem, KSH składałaby się z trzech poziomów:

• poziom I, podstawowy, miałby obejmować poradnie hematologiczne, oddziały leczenia dziennego i wyodrębnione hematologiczne łóżka szpitalne w oddziałach o profilu onkologicznym lub chorób wewnętrznych;
• poziom II, specjalistyczny, to oddziały hematologiczne z oddziałem leczenia dziennego i przyszpitalną poradnią hematologiczną oferujące pełną diagnostykę i leczenie wybranych nowotworów;
• poziom III, wysokospecjalistyczny, to oddziały hematologiczne z pododdziałem intensywnej opieki hematologicznej, oddziałem leczenia dziennego i przyszpitalną poradnią hematologiczną oraz oddziałem przeszczepiania krwiotwórczych komórek macierzystych, oferujące kompleksową diagnostykę i leczenie wszystkich nowotworów hematologicznych.

Wdrożenie KSH byłoby poprzedzone pilotażem, przy czym początkowo zakładano, że pilotaż obejmie sześć województw: mazowieckie, wielkopolskie, dolnośląskie, śląskie, łódzkie i zachodniopomorskie.

"Pilotaż da nam odpowiedź, czy założenia są słuszne"

- Jakie są główne założenia pilotażu? To przede wszystkim opracowanie standardu organizacyjnego w hematologii dorosłych. Następny krok to weryfikacja w ramach pilotażu założeń do referencyjności ośrodków na trzech poziomach, opartej o potencjał wykonawczy i kadry. Czy przyjęte założenia są słuszne? Liczymy, że pilotaż da nam odpowiedź na to pytanie. Konieczne będzie także przetestowanie rozwiązań informatycznych związanych z raportowaniem danych w oparciu o specjalnie przygotowaną platformę informatyczną - wskazywała prof. Lech-Marańda.

Jak mówiła, częścią programu pilotażowego KSH jest również opracowanie zaleceń postępowania diagnostyczno-terapeutycznego dla ośrodków hematologicznych w oparciu o ścieżki pacjentów, wraz z identyfikacją punktów krytycznych w tym procesie oraz oceną kompletności pakietów diagnostycznych i zrealizowanych świadczeń. Pilotażem objętych będzie 7 rozpoznań, które dotyczą:

• ostrej białaczki szpikowej,
• ostrej białaczki limfoblastycznej,
• szpiczaka plazmocytowego,
• przewlekłej białaczki limfocytowej,
• chłoniaka rozlanego z dużych komórek B (DLBCL),
• chłoniaka grudkowego,
• chłoniaka Hodgkina.

- Ważnym elementem pilotażu ma być ponadto współpraca z POZ, tj. opracowanie standardu diagnostyki i opieki przewlekłej nad pacjentami z nowotworami krwi dla lekarzy podstawowej opieki zdrowotnej. Chodzi o wytyczne diagnostyczne dla lekarzy POZ w zakresie nowotworów krwi, wskazania do skierowania do poradni hematologicznej, wskazania do hospitalizacji na szpitalnym oddziale hematologicznym i w końcu o opracowanie standardu opieki przewlekłej, z uwzględnieniem m.in. takich zakresów jak infekcje, czy szczepienia - zaznaczyła konsultant krajowa.

Dodała, że planowane było wprowadzenie w ramach pilotażu nowych produktów rozliczeniowych do przetestowania, takich jak:

• diagnostyka zakażeń u chorych na nowotwory krwi,
• leczenie ciężkich zakażeń bakteriami wielolekoopornymi, a także zakażeń grzybiczych i wirusowych,
• badania immunofenotypowe krwi i szpiku – diagnostyka i monitorowanie mierzalnej choroby resztkowej,
• leczenie powikłań immunologicznych,
• profilaktyka i leczenie zajęcia ośrodkowego układu nerwowego,
• konsultacje specjalistyczne dla pacjentów,
• konsultacje teleinformatyczne dla ośrodków w ramach KSH.

- Udało się wprowadzić do pilotażu tylko część z nich, tj. badania immunofenotypowe i konsultacje - poinformowała prof. Lech-Marańda.