Ziek worden door nalatigheid: de schuld van de staat aan kinderen

Uit epidemiologisch toezicht in Mexico blijkt dat een aantal ziekten die door vaccinatie voorkomen kunnen worden, alarmerend zijn toegenomen ten opzichte van 2024.

Nu we week 32 ingaan, is het duidelijk dat de nationale vaccinatiestrategie zich nog niet heeft hersteld van de bezuinigingen van de afgelopen jaren. Hoewel de officiële retoriek beweert dat de vaccinatiegraad is hersteld, is de statistische realiteit dat het beschermingsniveau van de bevolking verre van ideaal is en dat de Mexicaanse samenleving onnodige risico's loopt door ziekten die al onder controle of zelfs uitgeroeid hadden kunnen worden.

Een eerste veelzeggend feit is de toename van het aantal gevallen van kinkhoest. Waar er in 2024 nog 223 gevallen werden geregistreerd, steeg dit aantal in 2025 tot 1283. Deze toename weerspiegelt de tekortkomingen in de DTP-vaccinatie en de herhalingsschema's voor kinderen. Kinkhoest, dat al tientallen jaren onder controle was, duikt weer op als een bedreiging. Een vergelijkbare situatie doet zich voor bij waterpokken, waar in 2024 in totaal 34.749 gevallen werden vastgesteld, maar in dezelfde periode in 2025 al 42.842.

Daarbij komt nog de toename van het aantal mazelengevallen, met 8977 bevestigde gevallen in week 32 van 2025, met 14 doden, allemaal onder niet-gevaccineerde personen. De heropleving van deze ziekte, die in een groot deel van de wereld is uitgeroeid, is een waarschuwingssignaal voor de precaire situatie van het vaccinatiesysteem in Mexico en laat zien dat tegenslagen in dit gebied direct tot verlies van mensenlevens leiden.

Een bijzonder geval is het humaan papillomavirus (HPV). Volgens officiële gegevens zijn er in 2025 in totaal 14.370 gevallen, vergeleken met 12.015 in dezelfde week vorig jaar. Genderongelijkheid is hierbij evident: hoewel HPV-infectie beide geslachten treft, treffen de ernstigste gevolgen vrouwen. Het gebrek aan universele toegang tot het HPV-vaccin weerspiegelt een ernstige omissie van de Mexicaanse overheid. Elk jaar dat universele dekking wordt uitgesteld, is een jaar waarin de kans op vermijdbare sterfgevallen toeneemt.

Gebrek aan vaccinatie heeft niet alleen medische gevolgen, maar ook sociale. Gezinnen worden geconfronteerd met catastrofale kosten wanneer een gezinslid ziek wordt van een te voorkomen ziekte, wat de economische ongelijkheid vergroot. Bovendien schendt het ontzeggen van universele en effectieve toegang tot vaccinatie het principe van de hoogst haalbare gezondheidsstandaard, zoals erkend in de Grondwet en in internationale verdragen die Mexico heeft ondertekend.

De heropleving van ziekten die decennialang onder controle waren, vormt een grote tegenslag, aangezien achter elk geval kinderen zitten die lijden aan koorts, ziekenhuisopnames, schoolverzuim en in sommige gevallen blijvende gevolgen of zelfs de dood. Vaccinatie is geen individuele keuze, maar een collectieve verantwoordelijkheid en noodzaak die de staat moet garanderen.

Het beschreven scenario laat zien dat Mexico zijn zorgstelsel sneller moet heropbouwen. Bovenal zijn er meer ziekenhuizen nodig met een personeelsbestand dat vergelijkbaar is met dat van OESO-landen, maar bovenal is er meer positieve beleidscoördinatie nodig om sociale determinanten en gezondheidsproblemen aan te pakken.

Terwijl dit gebeurt, zijn geïsoleerde campagnes voor gedeeltelijke levering niet voldoende. Er is een allesomvattende strategie nodig om universele dekking te garanderen. Ook zijn er voortdurende versterkingsprogramma's voor adolescenten en jongvolwassenen nodig en mechanismen voor transparantie en burgermonitoring van de werkelijke dekkingscijfers en de distributie van vaccins in het hele land.

Concluderend kan Mexico het zich niet veroorloven om tegenslagen te blijven opstapelen op dit cruciale ontwikkelingsgebied. Het garanderen van de gezondheid van meisjes en jongens betekent allereerst dat toegang tot alle vaccins binnen het nationale vaccinatieprogramma gewaarborgd moet worden. De nalatigheid van de staat op dit gebied brengt niet alleen de individuele gezondheid in gevaar, maar ook die van de huidige en toekomstige generaties. De uitdaging is duidelijk: de effectiviteit van het vaccinatiesysteem herstellen en het mensenrecht op gezondheid zonder excuses waarmaken.

@mariolfuentes1