Gözler yeniden şekillendi: Elma salyangozundan öğrenilenler

Oluklu elma salyangozu (Pomacea canaliculata) dikkat çekici özelliklere sahiptir. İnsanlar gibi bir kamera gözüne sahiptir. Ancak insanlardan farklı olarak, salyangoz kesilmiş bir gözü tamamen yenileyebilir. "Nature Communications" dergisinde yayınlanan yakın tarihli bir araştırmaya göre, küçük tatlı su salyangozu ilk kez kamera gözler için bir yenilenme modeli oluşturmak amacıyla kullanıldı. En iyi ihtimalle, bu, insanlarda geri dönüşü olmayan göz hasarının yenilenmesinin gizli prensiplerinin araştırılmasına yol açabilir. Bu, örneğin glokom hastası milyonlarca yaşlı hastaya fayda sağlayabilir.

Kaliforniya Üniversitesi, Davis'ten Profesör Dr. Alice Accorsi liderliğindeki bir ekip, anatomik, mikroskobik ve genomik analizlerin bir kombinasyonunu kullanarak şunu gösterdi: Elma salyangozunun gözleri anatomik ve genetik olarak insan gözlerine benzer. Örneğin, salyangozlar insanlarda da benzer formda bulunan ve göz gelişiminde rol oynayan birçok gene sahiptir.

İnsanlardan farkı ise salyangozda, göz yaralanması durumunda bu gen ağının aktif hale gelerek neredeyse birebir aynı yeni bir görme organının oluşmasını sağlayabilmesidir.

Ekip, bunun yaklaşık bir ay sürdüğünü ve sürecin birkaç aşamaya bölündüğünü gözlemledi. Göz kesilmesinden sonraki ilk aşamada yara iyileşmesi gerçekleşti ve uzmanlaşmamış hücreler yara bölgesine göç ederek çoğaldı. Yaklaşık bir buçuk hafta sonra bu hücreler uzmanlaşmaya başladı ve mercek ve retina gibi göz yapıları oluştu. Göz kesilmesinden sonraki 15. günde, optik sinir de dahil olmak üzere tüm göz yapıları tekrar ortaya çıktı ve bu yapılar birkaç hafta daha büyümeye ve olgunlaşmaya devam etti.