Obowiązkowe trzyletnie doświadczenie zawodowe może stać się warunkiem wstępnym do okresowej akredytacji absolwentów szkół medycznych

Projekt ustawy znajduje się na etapie dyskusji publicznej; nie został jeszcze skierowany do Dumy Państwowej. Ministerstwo Zdrowia proponuje zmianę artykułu 69 nr 323-FZ z 21 listopada 2011 r. „O podstawach ochrony zdrowia obywateli w Federacji Rosyjskiej” i kilku artykułów nr 273-FZ z 29 grudnia 2012 r. „O edukacji w Federacji Rosyjskiej”. Jeśli dokument zostanie przyjęty, wejdzie w życie 1 marca 2026 r.

Zmiany w 323-FZ

W uzasadnieniu regulator zauważył, że utrzymanie specjalistów w systemie opieki zdrowotnej jest jednym z najważniejszych zadań. Według Ministerstwa Zdrowia 35% absolwentów, którzy ukończyli studia na uczelniach medycznych i 40% absolwentów szkół medycznych, którzy studiowali na koszt budżetu, nie pracuje w państwowych klinikach. Tym samym nie uczestniczą w realizacji praw obywateli do bezpłatnej opieki medycznej.

W związku z tym departament zaproponował ustanowienie dla takich absolwentów obowiązkowego trzyletniego stażu pracy w państwowym systemie opieki zdrowotnej pod kierunkiem mentorów. Działalność może być wykonywana w dowolnych państwowych placówkach medycznych wybranych przez absolwenta, jeśli w umowie o ukierunkowane szkolenie nie określono pewnych warunków.

„Niezwykle ważne jest, aby pracownik służby zdrowia zdobył praktyczne doświadczenie zawodowe, które spełnia państwowe standardy jakościowe bezpośrednio po ukończeniu studiów. System mentoringu został wdrożony we wszystkich kluczowych obszarach publicznej opieki zdrowotnej, a w branży pracują wysoko wykwalifikowani specjaliści, którzy zapewnią młodemu specjaliście niezbędne wsparcie w ciągu pierwszych trzech lat samodzielnej działalności zawodowej oraz pomogą mu utrwalić i udoskonalić nabyte umiejętności praktyczne” – czytamy w uzasadnieniu.

Po zdaniu akredytacji podstawowej lub podstawowej specjalistycznej (w przypadku absolwentów rezydentury) i ukończeniu programu mentoringowego młodzi lekarze będą mogli przejść okresową akredytację. Jeśli warunki te zostaną naruszone, to zgodnie z projektem ustawy specjalista nie będzie mógł przejść okresowej akredytacji, dopóki łączny okres jego pracy pod nadzorem mentora nie wyniesie trzech lat.

W maju 2025 r. rosyjskie Ministerstwo Zdrowia przedstawiło projekt ustawy, która wprowadziłaby obowiązkową pracę dla studentów uczelni medycznych finansowanych przez państwo przez okres do trzech lat. Regulator zauważył wówczas, że proponowany system ma zasadnicze różnice w stosunku do „radzieckiego modelu dystrybucji” i ukierunkowanego szkolenia. Projekt został już wycofany.

Zmiany w 273-FZ

Nowy dokument proponuje wprowadzenie szeregu zmian do ustawy „O edukacji w Federacji Rosyjskiej”. W ten sposób Ministerstwo Zdrowia zamierza uzyskać uprawnienia do wydania wniosku w sprawie maksymalnej wartości wskaźników kontroli przyjęć ustalonych dla uczelni medycznych lub szkół wyższych. Decyzja ta, jak uważają autorzy inicjatywy, jest konieczna do wzmocnienia środków mających na celu wyeliminowanie niedoboru kadr i nierównowagi w branży.

Według danych na 2023 r., które regulator podaje w uzasadnieniu, obecny niedobór kadrowy (29 tys. lekarzy i 63 tys. pracowników medycznych średniego szczebla) nie pozwala na pełne zaspokojenie potrzeb kadrowych systemu opieki zdrowotnej bez zwiększenia efektywności szkoleń ukierunkowanych. Ministerstwo Zdrowia uważa, że ​​w tej chwili na poziomie podmiotów i organizacji medycznych trudno jest zaplanować eliminację potrzeb kadrowych ze względu na możliwość zmiany klienta szkoleń ukierunkowanych w ramach programów specjalistycznych na innego klienta szkoleń ukierunkowanych po przyjęciu na dalsze kształcenie w ramach programów rezydencyjnych.

W takim przypadku, jeśli student nie wywiąże się ze swoich zobowiązań wynikających z umowy o ukierunkowane szkolenie, kwota grzywny, równa kwocie wydatków budżetu federalnego, nie pokrywa kosztów szkolenia niezbędnego pracownika medycznego lub farmaceutycznego. W związku z tym zaproponowano wprowadzenie grzywny w wysokości dwukrotności tej kwoty. Wcześniej zaproponowano ustanowienie podwyższonej grzywny w wysokości trzykrotności tej kwoty.

Ministerstwo Zdrowia przedstawiło procedurę obliczania wysokości rekompensaty za szkolenie i grzywny. Obecna, jednorazowa grzywna, jak uważa resort, nie jest w rzeczywistości karą, ale nieoprocentowaną pożyczką edukacyjną.

„Obecny model grzywien nie jest powiązany ze wskaźnikami finansowymi (np. płaca minimalna) i nie zależy od stopy inflacji. Obecnie istnieje negatywna praktyka, gdy kandydaci, wchodząc w pierwszy rok, aplikują na szkolenia ukierunkowane, doskonale wiedząc, że nie wypełnią swoich obowiązków pracowniczych, planując zwrot środków w kwocie wydanej na edukację w ciągu sześciu lat bez odsetek” – czytamy w uzasadnieniu.

Aby „rzetelnie wypełnić warunki umowy o szkolenie ukierunkowane przez absolwentów”, Ministerstwo Zdrowia proponuje zatwierdzenie innych środków. W związku z tym proponuje się przyznanie studentowi prawa do zwolnienia z wypełniania obowiązków wynikających z umowy o szkolenie ukierunkowane przy zawieraniu kolejnej umowy o szkolenie ukierunkowane z tym samym klientem. Podobne przepisy zostały również przedstawione w projekcie ustawy , opublikowanym w maju 2025 r.

Kolejną innowacją może być ustanowienie praw pierwszeństwa dla kandydatów planujących zawarcie umowy o szkoleniu ukierunkowanym przy podejmowaniu nauki w szkołach średnich zawodowych.