Krajowa Sieć Kardiologiczna: na jakie zmiany muszą przygotować się pacjenci i placówki medyczne?

Spis treści

Ustawa o Krajowej Sieci Kardiologicznej weszła dzisiaj w życie. Reorganizuje ona system opieki kardiologicznej, wprowadzając jednolity schemat działania i współpracy między placówkami w ramach NFZ. Celem zmian jest poprawa jakości świadczeń, dzięki lepszemu wykorzystaniu zasobów ochrony zdrowia.

Ustawa, wzorem ustawy o Krajowej Sieci Onkologicznej, zakłada usystematyzowanie i skoordynowanie opieki zdrowotnej nad pacjentem poprzez stworzenie Krajowej Sieci Kardiologicznej (dalej KSK), składającej się z podmiotów leczniczych posiadających zawarte z NFZ umowy na realizację świadczeń. Placówki medyczne będą zakwalifikowane na jeden z trzech poziomów zabezpieczenia opieki kardiologicznej. Oprócz podmiotów leczniczych, wchodzących w skład KSK, opiekę nad pacjentem będą sprawować także ośrodki współpracujące.

Kwalifikacja podmiotów leczniczych na dany poziom zabezpieczenia, będzie zależała od wyników kwalifikacji przeprowadzonej przez Prezesa NFZ. Same kryteria kwalifikacji wyznaczą rozporządzenia wykonawcze do ustawy.

Strukturę Krajowej Sieci Kardiologicznej będą tworzyć podmioty lecznicze zakwalifikowane na jeden z trzech poziomów zabezpieczeń opieki kardiologicznej.

Ośrodki kardiologiczne pierwszego poziomu zabezpieczenia, zwane dalej „OK I”, będą pełnić rolę ośrodków kardiologicznych prowadzących głównie podstawową diagnostykę i leczenie kardiologiczne w ramach zawartej z Funduszem umowy o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej i obejmą ambulatoryjną opiekę kardiologiczną lub opiekę szpitalną. Do poziomu pierwszego zakwalifikowane mogą zostać zatem przychodnie specjalistyczne jak i szpitale realizujące świadczenia w oparciu o odpowiednie umowy zawarte z NFZ.

Ośrodki kardiologiczne drugiego poziomu zabezpieczenia opieki kardiologicznej, zwane dalej „OK II” będą pełnić rolę ośrodków zapewniających koordynację i ciągłość opieki kardiologicznej, w tym w szczególności w zakresie kompleksowej diagnostyki kardiologicznej i leczenia kardiologicznego. Aby uzyskać drugi poziom zabezpieczenia, podmiot leczniczy musi jednocześnie udzielać świadczeń w ramach umów z NFZ w poradni kardiologicznej, oddziale szpitalnym o profilu kardiologia, w Izbie Przyjęć lub Szpitalnym Oddziale Ratunkowym. Co więcej, taki podmiot musi samodzielnie udzielać lub zapewniać skoordynowany dostęp do świadczeń udzielanych w pracowni hemodynamiki lub pracowni radiologii zabiegowej, oddziale rehabilitacji kardiologicznej, zakładzie dziennym albo w ośrodku lub oddziale dziennym rehabilitacji kardiologicznej.

Ośrodek kardiologiczny trzeciego, najwyższego poziomu zabezpieczenia opieki kardiologicznej, zwany dalej „OK III” będzie zapewniać koordynację i ciągłość opieki kardiologicznej, w szczególności w zakresie kompleksowej diagnostyki i leczenia kardiologicznego oraz leczenia kardiochirurgicznego. Taki podmiot musi udzielać lub zapewniać skoordynowany dostęp do tych samych świadczeń co OK II, a dodatkowo udzielać świadczeń w oddziale o profilu kardiochirurgia oraz oddziale o profilu anestezjologia i intensywna terapia, a także w pracowni elektrofizjologii.

Jako jedyny będzie zapewniać także mulitidyscyplinarne leczenie kardiologiczne, w co najmniej jednym z trzech profili: chorób wewnętrznych, chirurgii naczyniowej lub neurologii.

Ośrodek współpracujący to podmiot niezakwalifikowany do KSK (a więc nieposiadający żadnego z trzech stopni zabezpieczenia opieki kardiologicznej) realizujący jednocześnie na podstawie umów zawartych z NFZ opieki zdrowotnej z zakresu leczenia szpitalnego, ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, podstawowej opieki zdrowotnej, rehabilitacji leczniczej czy opieki długoterminowej. Chodzi więc o wszystkie te ośrodki, które mogą udzielać świadczeń z zakresu diagnostyki kardiologicznej, rehabilitacji czy też obserwacji po leczeniu.

Kwalifikacji do KSK i na dany poziom zabezpieczenia opieki kardiologicznej będzie dokonywać Prezes NFZ w oparciu o kryteria kwalifikacji ustalone przepisami wykonawczymi, czyli w Rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie szczegółowych kryteriów kwalifikacji do Krajowej Sieci Kardiologicznej. Ocenie będą podlegać ilość i kwalifikacje personelu medycznego, potencjał diagnostyczno-terapeutycznego placówki obejmujący posiadane komórki organizacyjne oraz organizacja udzielania świadczeń zdrowotnych, przy uwzględnieniu odpowiedniej jakości i bezpieczeństwa udzielanych świadczeń oraz rodzaju wykonywanych procedur medycznych. Projekt rozporządzenia jest w fazie opiniowania i konsultacji.

Po zakończeniu kwalifikacji, Prezes NFZ ogłosi w Biuletynie Informacji Publicznej wykaz ośrodków kardiologicznych. Wykaz ten będzie obowiązywać 2 lata od dnia następującego po dniu jego ogłoszenia, jednak okres ten może być przedłużony przez Prezesa NFZ o (maksymalnie) 3 miesiące.

Należy pamiętać, że opisana powyżej procedura nie dotyczy pierwszej kwalifikacji na podstawie ustawy, która ma swoją własną, odrębną regulację.

Odrębności będą dotyczyć zarówno kryteriów kwalifikacyjnych, czasu obowiązywania wykazu, obowiązków nakładanych na poszczególne ośrodki kardiologiczne oraz czasu ich wdrożenia.

Przede wszystkim ustawa przewiduje, że pierwszy raz Prezes NFZ dokonana kwalifikacji w terminie 6 miesięcy od wejścia w życie ustawy, a sam system KSK zostanie uruchomiony w terminie do 24 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy. Należy jednak założyć, że Prezes NFZ dokona pierwszej kwalifikacji szybciej, podobnie jak w przypadku kwalifikacji podmiotów do Krajowej Sieci Onkologicznej.

Co więcej, pierwsza kwalifikacja będzie obowiązywać przez 3 lata, dopiero każda kolejna – jedynie 2 lata.

Pierwsza kwalifikacja będzie następować w oparciu o kryteria określone w art. 16 ust 2 ustawy, doprecyzowane przez odpowiednie Rozporządzenie Ministra Zdrowia.

Status CDK, czyli status Centrum Doskonałości Kardiologicznej będzie przyznawany przez Prezesa NFZ ośrodkowi kardiologicznemu, który wyróżnia się ilością, jakością i bezpieczeństwem udzielanych świadczeń zdrowotnych. Procedura przyznania statusu CDK jest zbieżna z procedurą wyłonienia ośrodków kardiologicznych danego stopnia. Szczegółowe warunki będzie określać projektowe Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów Centrów Doskonałości Kardiologicznej oraz szczegółowych kryteriów warunkujących przyznanie ośrodkowi kardiologicznemu statusu Centrum Doskonałości Kardiologicznej.

Obecnie Rozporządzenie przewiduje powstanie dwóch rodzajów CDK: Centrum Doskonałości Kardiologicznej Wad Wrodzonych Serca u Dorosłych oraz Centrum Doskonałości Kardiologicznej Chorób Naczyń Płucnych.

Wśród kryteriów rankingujących ośrodek kardiologiczny ocenie będzie podlegać m.in. liczba wykonywanych procedur medycznych lub liczba pacjentów, którym są udzielane świadczenia opieki zdrowotnej, przy uwzględnieniu wysokiego poziomu wiedzy eksperckiej oraz interdyscyplinarnej diagnostyki i leczenia rodzaju lub jednostek chorobowych chorób układu krążenia.

Na niezakwalifikowanie do KSK, niewłaściwe zakwalifikowanie do danego poziomu, podmiotowi leczniczemu przysługuje prawo złożenia protestu.

Protest należy złożyć do Prezesa NFZ w terminie 14 dni od daty obowiązywania wykazu, jedynie w formie elektronicznej. Protest musi spełniać wszelkie warunki formalne określone w ustawie, a ponadto zawierać uzasadnienie.

Prezes NFZ rozpoznaje protest w terminie 21 dni w formie decyzji. W decyzji uwzględniającej protest, Prezes NFZ kwalifikuje podmiot leczniczy na dany poziom zabezpieczania albo zmienia jego kwalifikację.

Od decyzji Prezesa NFZ przysługuje odwołanie do Ministra Zdrowia, które również składa się w terminie 14 dni. Minister Zdrowia rozpatrując odwołanie może utrzymać w mocy decyzję Prezesa NFZ albo ją uchylić i przekazać Prezesowi sprawę do ponownego rozpoznania.

Wyniki pierwszej kwalifikacji do KSK będą obowiązywać przez 3 lata od uruchomienia programu. Samo uruchomienie programu ma nastąpić najpóźniej do 2 dnia lipca 2027 roku. Oznacza to, że wyniki pierwszej kwalifikacji mogą zdecydować o finansowaniu podmiotu leczniczego nawet do połowy 2030 roku. Dlatego istotne, z punktu podmiotu medycznego, jest przygotowanie się do procesu kwalifikacji, a następnie, jeśli nie przebiegnie on zgodnie z oczekiwaniami, złożenie formalnie poprawnych i usprawiedliwionych protestów i odwołań.