Hittegolven veroorzaakten in de zomer van 2024 meer dan 6.700 doden in Spanje.

De zomer van 2024 was de warmste ooit gemeten in Europa, met ernstige gevolgen voor de gezondheid. Een studie gepubliceerd in Nature Medicine en geleid door het Barcelona Institute for Global Health (ISGlobal), een centrum ondersteund door de stichting "la Caixa", schat dat er tussen 1 juni en 30 september meer dan 62.700 mensen op het continent zijn gestorven door de extreme hitte.

In Spanje stelt het rapport het dodental op 6.743 , waarmee het het land is met het op één na hoogste hittegerelateerde sterftecijfer, na Italië (19.038). Ondanks de omvang van de gegevens was het sterftecijfer bijna 50% lager dan in 2022 (12.135 doden), een warmere zomer in Spanje.

De analyse besloeg 654 regio's in 32 Europese landen. Na Spanje waren Duitsland (6.282), Griekenland (5.980) en Roemenië (4.943) de landen met de meeste hittegerelateerde sterfgevallen. In totaal schat de studie het aantal sterfgevallen in Europa in de zomers van 2022, 2023 en 2024 op meer dan 181.000, waarvan tweederde geconcentreerd in het zuiden van het continent.

De sterftecijfers waren ongelijk voor alle leeftijden en geslachten: in 2024 lag het sterftecijfer onder vrouwen 46,7% hoger dan dat onder mannen, terwijl het sterftecijfer onder mensen ouder dan 75 jaar meer dan drie keer hoger lag dan onder de rest van de bevolking.

De zomer van 2024 in Spanje was minder extreem dan in 2022 en 2023, wat de daling van het aantal hittegerelateerde sterfgevallen verklaart. Desondanks blijven de cijfers ons land tot de zwaarst getroffen landen van Europa rekenen, gezien de geografische ligging en de kwetsbaarheid van het Middellandse Zeegebied voor de klimaatcrisis.

"Europa is het continent dat het snelst opwarmt, twee keer zo snel als het wereldwijde gemiddelde. En binnen Europa heeft het Middellandse Zeegebied zich ontwikkeld tot een kritieke hotspot voor klimaatverandering, met toenemende gevolgen voor de gezondheid", legt Tomáš Janoš, ISGlobal-onderzoeker en eerste auteur van de studie, uit.

Naast het kwantificeren van de impact van hittegolven evalueerde de studie ook de Forecaster.health -tool, een voorspellingssysteem dat meteorologische gegevens omzet in gezondheidswaarschuwingen die specifiek zijn voor elke regio en bevolkingsgroep. Volgens de auteurs maakt dit platform het mogelijk om het risico op extreme hittegerelateerde sterfte tot een week van tevoren te voorspellen.

"De omvang van deze cijfers vereist dat aanpassingsstrategieën worden versterkt, met inbegrip van een nieuwe generatie gezondheidswaarschuwingssystemen die levens kunnen redden onder de meest kwetsbare bevolkingsgroepen", aldus Joan Ballester Claramunt, hoofdonderzoeker van het Europese EARLY-ADAPT -project en hoofdauteur van de studie.

Epidemioloog Usama Bilal van de Drexel Universiteit (VS) is van mening dat het werk "het mogelijk maakt om nauwkeurigere waarschuwingen te creëren die rekening houden met de context van elk gebied: 35ºC in Asturië is niet hetzelfde als 35ºC in Sevilla."

Jesús Adrián Álvarez, actuaris en arts in de volksgezondheid, benadrukte in verklaringen tegenover SCM dat " deze studies ons herinneren aan de werkelijke menselijke kosten van klimaatverandering " en dat de sleutel zal liggen in "hoe zorgstelsels zich aanpassen om vermijdbare sterfgevallen bij toekomstige hittegolven te voorkomen."