Orta yaştaki kötü kalp sağlığı, artan DEMANS riskiyle bağlantılı

Yapılan araştırmalar, 50'li yaşlarda kalp sağlığının kötü olmasının, ileri yaşlarda bunama riskini önemli ölçüde artırabileceğini ortaya koydu.

Uzmanlar, yüksek tansiyon ve kolesterol gibi bilinen kardiyovasküler risk faktörlerinin yalnızca kalbe zarar vermekle kalmayıp aynı zamanda beyne kan sağlayan küçük ve hassas damarlarda da sessizce tahribata yol açabileceği konusunda uzun zamandır uyarıda bulunuyor.

İngiliz bilim insanları, kalp kaslarında hasar olan orta yaşlı insanların bunama hastalığına yakalanma olasılığının üçte birinden fazla olduğunu keşfetti.

Ayrıca bu biyolojik sinyallerin teşhisten 25 yıl öncesine kadar belirgin olabileceğini buldular.

Bulguları 'önemli' olarak niteleyen araştırmacılar, insanların kalp sağlığını korumak ve bunama riskini azaltmak için sağlıklı beslenmeye, egzersiz yapmaya ve sigara içmemeye odaklanmaları gerektiğini söyledi.

Araştırmayı finanse eden İngiliz Kalp Vakfı'nın baş bilimsel ve tıbbi sorumlusu Profesör Bryan Williams, "Bu çalışma, kalp ve beyin sağlığımızın birbirinden ayrılamaz olduğunun önemli bir hatırlatıcısıdır" dedi.

'Sonuçlar, orta yaşın özellikle hassas bir dönem olduğunu, bu dönemdeki hasarın kalp ve beyin sağlığında düşüşe yol açtığını gösteriyor.

'Hayat boyunca kalp sağlığına odaklanmamızı tavsiye etmemiz, beynimizin de iyi yaşlanması için en iyi şansı sağlıyor.

'Bu, kan basıncımızı kontrol altında tutmak, kolesterol seviyemizi yönetmek, aktif kalmak, sağlıklı bir kiloyu korumak ve sigara içmemek anlamına geliyor.'

Çalışmada, University College London (UCL) liderliğindeki bilim insanları, kanda troponin adı verilen bir proteinin düzeylerini inceledi.

Bu protein , kalp kası hasar gördüğünde kan dolaşımına salınır; doktorlar zaten kalp krizi geçirdiğinden şüphelendikleri kişilerde çok yüksek troponin seviyeleri ararlar.

Belirti göstermeyen kişilerde bu proteinin normalden yüksek seviyelerde bulunması, kalpte devam eden ve tespit edilemeyen bir hasarın göstergesi olabilir.

Araştırmacılar, 1985'ten bu yana kamu hizmetinde çalışan yaklaşık 6 bin kişinin sağlık kayıtlarını inceledi.

Hepsinin 45 ila 69 yaşları arasında troponin seviyelerinin incelenmesi için bir testi vardı. Testi yaptırdıklarında hiçbirinin bunama veya kalp hastalığı teşhisi yoktu.

Daha sonra ortalama 25 yıl boyunca takip edildiler ve hafıza ve düşünme becerilerini değerlendirmek için altı farklı zaman diliminde testlere tabi tutuldular.

Bu dönemde 695 kişiye demans tanısı konuldu.

Araştırmacılar, bunama hastası olan her kişiyi bunama hastası olmayan dört kişiyle karşılaştırdı ve hafıza sorunu olan kişilerin kanlarında troponin seviyesinin 'sürekli' olarak daha yüksek olduğunu buldu.

Demans teşhisinden 7 ila 25 yıl önce yapılan kan testlerinde bunun açıkça görüldüğünü söylediler.

Çalışmanın başlangıcında troponin seviyesi en yüksek olanların, en düşük olanlara kıyasla bunama geliştirme olasılığının yüzde 38 daha fazla olduğu bulundu.

Araştırmacılar, Avrupa Kalp Dergisi'nde yayımlanan yazıda, troponin seviyesi yüksek olan kişilerde 'bilişsel işlevlerin daha hızlı gerilediğini' söyledi.

Ayrıca çalışmaya katılan 641 kişinin MRI taramalarını inceleyen araştırmacılar, çalışmanın başlangıcında en yüksek troponin seviyesine sahip olan kişilerin, yaklaşık 15 yıl sonra hafıza için önemli bir beyin bölgesi olan hipokampüsün daha küçük olma eğiliminde olduğunu buldular.

UCL'de epidemiyoloji ve sağlık alanında emekli profesör ve çalışmanın ortak yazarı olan Profesör Eric Brunner şunları söyledi: 'Demans hastalarında görülen beyin hasarı, semptomlar ortaya çıkmadan önce on yıllar boyunca yavaş yavaş birikir.

'Orta yaşta kalp hastalığı, felç ve bunamaya neden olan yüksek tansiyon gibi risk faktörlerinin kontrol altına alınması, bunama ve kardiyovasküler hastalıkların gelişimini yavaşlatabilir, hatta durdurabilir.'

'Artık kandaki troponin düzeylerinin gelecekteki bunama riskini ne kadar iyi tahmin edebildiğini araştırmak için çalışmalar yapmamız gerekiyor.

'İlk sonuçlarımız troponinin gelecekte bunama olasılığını öngörmede risk puanının önemli bir bileşeni olabileceğini gösteriyor.'

Alzheimer Hastalığı, demansın en yaygın türüdür ve İngiltere'de 982.000 kişiyi etkilemektedir .

Hastalığın erken belirtileri arasında hafıza sorunları, düşünme ve muhakeme güçlükleri ve dil sorunları yer alır ve zamanla kötüleşir.

Alzheimer's Research UK'nin analizi , 2022'de bunama nedeniyle ölen kişi sayısının bir yıl öncesine göre 69 bin 178 olduğunu, bunun da ülkedeki en büyük ölüm nedeni olduğunu ortaya koydu.

Ancak Alzheimer hastalığı küresel çapta artış gösteriyor; Frontiers'ın rakamlarına göre 1990'dan 2019'a kadar Alzheimer ve diğer demans hastalıklarında küresel yeni vaka sayısı yaklaşık yüzde 148, toplam vaka sayısı ise yaklaşık yüzde 161 arttı.