Yaygın virüs 'öpücük hastalığına' neden oluyor, kanser riskini de 5 kat artırıyor!

Tükürük ve diğer vücut sıvıları yoluyla kolayca bulaşan EBV genellikle belirti göstermeden seyrederken, halk arasında “öpücük hastalığı” olarak bilinen mononükleoza neden olabiliyor. Bilim insanları virüsün vücutta ömür boyu kalabildiğini ve bazı lenfoma türleri ile nadir görülen bir gırtlak kanserine yol açabileceğini zaten biliyordu. Ancak virüsün daha geniş sağlık etkileri konusunda yeterince veri bulunmuyordu.

Nature Communications dergisinde yayımlanan araştırma kapsamında, Güney Çin’de yaklaşık 74 bin kişi sekiz ila 10 yıl boyunca takip edildi. Bu süreçte bin 990 kanser vakası tespit edilirken, katılımcıların EBV enfeksiyonuna karşı geliştirdiği antikorlar incelendi. Bu antikorlar kişinin daha önce virüsle enfekte olduğunun bir göstergesi olarak değerlendirildi.

KANSER RİSKİNİ 5 KAT ARTIRIYOR

DSÖ’nün Uluslararası Kanser Araştırmaları Ajansı (IARC) ile Çin’deki araştırma merkezlerinin ortak yürüttüğü çalışmaya göre, EBV antikorlarına sahip bireylerin kansere yakalanma riski, antikoru olmayanlara kıyasla yaklaşık beş kat daha yüksek bulundu. Ayrıca antikor seviyesi yükseldikçe kansere yakalanma riskinin de arttığı belirlendi.

Araştırmanın ortak yazarlarından Dr. Zisis Kozlakidis, bulguların EBV enfeksiyonu ile farklı kanser türleri arasındaki bağlantıyı anlamaya yardımcı olacağını belirtti. En yüksek risk, boğazın arka kısmında, burunla ağız arasındaki bölgeyi etkileyen nadir bir kanser türü olan nazofarenks kanserinde görüldü. EBV’ye sahip bireylerin bu kansere yakalanma riski, enfekte olmayanlara kıyasla 26 kat daha fazla çıktı.

Bunun yanında, EBV antikorlarının akciğer, karaciğer ve çeşitli kan kanserleri (lenfomalar) için de artmış riskle ilişkili olduğu saptandı. Araştırmada sigara kullanımı gibi diğer risk faktörlerinin sonuçları etkilemiş olabileceği ve bulguların farklı demografik gruplara doğrudan uygulanamayabileceği vurgulandı.

Yine de araştırmacılar, EBV gibi kanserle ilişkili virüslere dair önemli bir ışık tuttuklarını ve virüsün kansere nasıl neden olduğunun daha ayrıntılı araştırılması gerektiğini ifade ediyor. Mononükleoz geçiren çoğu kişide EBV kansere dönüşmese de, virüs hücrelerde genetik değişimlere yol açarak kansere zemin hazırlayabiliyor.

ÖPÜCÜK HASTALIĞI NEDİR?

Glandüler ateş olarak da bilinen enfeksiyöz mononükleoz (öpücük hastalığı), genellikle Epstein-Barr virüsünün (EBV) neden olduğu bir enfeksiyondur ve çoğu insan çocukken bu virüsle enfekte olurken hastalık genellikle belirti göstermez.

Ancak genç erişkinlerde mono, ateş, boğaz ağrısı, boyunda lenf düğümlerinde büyüme ve uzun süren yorgunluk gibi belirtilerle kendini gösterir. Çoğu kişi iki ila dört hafta içinde iyileşirken, yorgunluk hissi bazı vakalarda aylarca devam edebilir. Ayrıca karaciğer ve dalakta şişme görülebilirken, nadir durumlarda dalakta yırtılma riski de bulunur.