Fransa'da ölüm oranı tarihi olarak düşük seviyede, kanserler ve dolaşım hastalıkları önde gelen ölüm nedenleri

Fransa'da, başta kanser ve dolaşım hastalıkları olmak üzere çeşitli hastalıklardan kaynaklanan ölüm oranları, esasen Covid-19 salgınının azalmasına bağlı olarak 2023 yılında "tarihsel olarak en düşük" seviyeye ulaştı; ancak pandemi etkisini sürdürdü ve bölgesel eşitsizlikler güçlü bir şekilde devam etti.

Fransız Halk Sağlığı Kurumu Inserm ve Sağlık Bakanlığı İstatistik Dairesi (Drees) araştırmacılarının Salı günü yayınladığı bir referans çalışmasında, "Ölümün en büyük iki nedeni solunum sistemi hastalıklarından önce, tümörler ve dolaşım sistemi hastalıkları olmaya devam ediyor" denildi.

CépiDc (Inserm) Direktörü Elise Coudin, "Covid-19 salgını nedeniyle üç yıl süren yüksek ölüm oranları ve 2022'de solunum yolu hastalıklarına bağlı ölüm oranlarındaki yeniden artışın ardından, 2023'te "2019'a göre daha düşük bir ölüm oranı" görüldü, diye açıklıyor.

Avrupa ülkelerinin büyük çoğunluğunda olduğu gibi, Fransa'da da ölüm oranı "tarihsel olarak düşük"tü, ancak pandemi öncesi eğilim 2023'e kadar devam etseydi beklenenden yüksek kalırdı. 2022'ye kıyasla düşüş, "Covid-19 ile bağlantılı ölüm oranındaki düşüşle %60" açıklanıyor, ölüm nedenleri arasında dokuzuncu sıraya geriledi ve ayrıca dolaşım hastalıkları ve tümörlerden kaynaklanan ölüm oranındaki düşüşlerle açıklanıyor.

Bu bilim insanları her yıl, küçük bir zaman gecikmesiyle, başlıca ölüm nedenlerini inceliyorlar. 2023'te 637.000'den fazla ölüm kaydedildi.

Hem erkekler hem de kadınlar arasında hala önde gelen katil olan kanserler , ölümlerin dörtte birinden biraz fazlasından (%27) sorumluydu. Azalsa da, tümörlere bağlı ölüm oranı belirli kanserler (pankreas, melanom) ve genel olarak 85 yaş üstü kadınlar arasında arttı.

İkinci sırada, kalp-damar hastalıkları (miyokard enfarktüsü, felç, kalp yetmezliği vb.) ölümlerin beşte birinden biraz fazlasına neden oluyor ve 85 yaş ve üzeri kişilerde önde gelen ölüm nedenini oluşturuyordu.

2023'te "hafifçe artan" Covid dışındaki solunum yolu hastalıklarından (özellikle zatürre, kronik hastalıklar, kış gribi) kaynaklanan ölümler 2022'den bu yana Covid öncesi seviyelere döndü. Bir yıl içinde hafif bir düşüş gösterseler de endokrin, sindirim ve genitoüriner hastalıklardan kaynaklanan ölümler birkaç yıldır artış eğiliminde kaldı.

Araştırmacılar, bu eğilimin potansiyel olarak "pandeminin neden olduğu şoklarla (gecikmiş bakım, bakıma erişimde zorluklar, davranışlarda veya hatta bakımın sağlanmasında değişiklikler) bağlantılı" olabileceğini düşünüyorlar; ancak bunların "yavaş çözülen tek seferlik etkiler mi yoksa yapısal şoklar mı" olduğunu bilmiyorlar.

Başka bir ders: Kazalara bağlı ölüm oranı, özellikle düşmeler ve ulaşım kazaları, tekrar artarken, intihar oranı (100.000'de 13,6) azaldı. Dışsal nedenlere bağlı ölüm oranı (kazalar, intiharlar, vb.) üst üste ikinci yıl, pandemi öncesi eğiliminden "önemli" derecede yüksekti.

Coğrafi olarak, ölüm oranı denizaşırı bölgelerde ve daha az ölçüde Fransa'nın kuzeyinde ve doğusunda çok daha yüksektir. "Ölüm oranı Mayotte'de ulusal ortalamaya göre %89, Fransız Guyanası'nda %37 ve Hauts-de-France'da %17 daha yüksektir," Drees (Ekonomik ve Sosyal İşler Departmanı) nüfus sağlık ofisi başkanı Vianney Costemalle AFP'ye söyledi.

Buna karşılık, Île-de-France bölgesinde ölüm oranı önemli ölçüde daha düşüktür (-%15 ulusal ortalamaya kıyasla). Bu farklılıklar "davranışsal, ekonomik, çevresel, bölgesel ve bakıma erişim" faktörleriyle bağlantılı olabilir, diye özetliyor Vianney Costemalle.

Kentlerin etki alanı dışında kalan kırsal kesimlerde de ölüm oranları daha yüksek, büyük kentsel kesimlerde ise özellikle kalp-damar hastalıkları ve dış nedenlere bağlı ölüm oranları daha düşüktür.

2023 yılında ölümlerin yarısından fazlası (%53) sağlık kuruluşlarında, dörtte birine yakını ise evde (%24) gerçekleşti.