Ik ben een expert op het gebied van angst – hier zijn vijf manieren om stress tijdens de feestdagen te voorkomen

We verlangen het hele jaar door naar een vakantie, maar de voorbereidingen kunnen je enorm stressvol maken. Sterker nog, de week voorafgaand aan een vakantie is voor vier op de tien volwassenen de meest stressvolle tijd van het jaar, zo blijkt uit een peiling van National Express. Het klinkt misschien tegenstrijdig, maar experts zeggen dat het heel gebruikelijk is.

De truc is om die angst te overwinnen en van je vakantie te genieten zonder er langdurig onder te lijden. "Het is eigenlijk heel normaal om je vlak voor een vakantie overweldigd te voelen, zelfs een waar je al maanden naar uitkijkt", stelt dr. Heather McKee, gedragsveranderingspsycholoog, gerust. "In de gedragswetenschap weten we dat onzekerheid een belangrijke oorzaak van stress is. Onze hersenen haten het en in de aanloop naar een reis slaan ze vaak helemaal door en fantaseren ze over alles wat er mis kan gaan. Die paniek vóór de vakantie: 'Waarom heb ik dit überhaupt geboekt?' is een gedachte die je probeert te beschermen tegen het onbekende." "Het probleem is dat het de opwinding kan vertroebelen en je ervan kan weerhouden om te genieten van de vakantie waar je zo hard voor hebt gewerkt."

WAT IS REISANGST DAN? Dr. Sheena Kumar, erkend psycholoog, zegt: "Onderzoek suggereert dat reisangst vaak voortkomt uit de angst om de controle te verliezen of zich in een onbekende omgeving te bevinden, wat het systeem van de hersenen activeert om op bedreigingen te reageren. Studies tonen ook aan dat mensen met een gegeneraliseerde angststoornis of traumatische reiservaringen in het verleden mogelijk vatbaarder zijn voor reisgerelateerde stress."

Dr. McKee voegt eraan toe: "Reisangst komt vaak voor bij perfectionisten of mensen die graag de controle over hun dagelijks leven willen hebben. Een vakantie op een onbekende plek waar je de dingen niet kunt voorspellen, betekent een tijdelijk verlies van de zorgvuldige systemen die je dagelijks hebt opgezet om ervoor te zorgen dat je leven soepel verloopt – en dit verlies van controle kan angst en hyperalertheid veroorzaken voor dingen die mis kunnen gaan. Om je te helpen aftellen naar een stressvrije reis, delen de experts hier hun beste reistips...

Let op je cafeïne-inname. "Cafeïne en uitdroging kunnen angstsymptomen verergeren, vooral tijdens het reizen. Voldoende vocht binnenkrijgen en cafeïne beperken helpt je zenuwstelsel te stabiliseren", legt dr. Kumar uit. "Dus kun je de dubbele espresso beter laten staan en kiezen voor een flesje water."

Maak checklists. Hoewel we niet alles kunnen controleren, verlicht de focus op wat we wél kunnen beïnvloeden de meeste mensen hun angst. "Maak een paar simpele checklists op je telefoon", adviseert Niamh Moynihan, een productiviteitscoach die de welzijnswebsite Better Workday beheert. "Hieronder vallen essentiële zaken zoals paklijsten, belangrijke acties die je op de luchthaven moet ondernemen en dingen die je bij aankomst moet doen. Als het bijhouden van de tijd een uitdaging voor je is, kan het instellen van herinneringen voor belangrijke taken je extra ondersteuning bieden, zodat je georganiseerd en stressvrij blijft."

De praktische kant is ook belangrijk. "Maak gedetailleerde maar flexibele lijsten, plan dingen van tevoren en hanteer een 'goed genoeg'-standaard in plaats van te streven naar perfectie. Soms is het tegengif tegen angst gewoon de lat voor succes iets lager leggen."

Plan een piekervenster vóór vertrek. Het klinkt misschien vreemd, maar een van de beste manieren om je reisangst te verlichten, is door een dag of twee voor vertrek een piekervenster in te plannen. "Een piekervenster is een kort tijdsbestek waarin je jezelf de tijd gunt om alle 'wat als'-gedachten op te schrijven, van gemiste vluchten tot vergeten opladers," zegt Dr. McKee.

Schrijf vervolgens naast elk item een simpele actie die je kunt ondernemen (zoals een dubbele wekker zetten of een reserve inpakken). Dit helpt je om je gedachten te verschuiven van doemdenken naar probleemoplossend denken. Door je zorgen op deze manier een plek te geven, in plaats van ze in je hoofd te laten ronddwalen, kun je ze makkelijker loslaten en uitkijken naar de leuke dingen. En het helpt je om lastminutetaken af te handelen.

Focus op waarom je gaat. Herinner jezelf aan het doel van je reis en concentreer je op de dingen waar je naar uitkijkt. Stel je voor dat je geniet van momenten van je reis – van het ontdekken van een nieuw restaurant tot lezen bij een zwembad of zwemmen in de zee – dit kan je echt helpen om je gedachten te veranderen van pessimistisch naar optimistisch. Onthoud dat het ook om pauze nemen gaat. Plan niet te veel en begraaf jezelf niet in de drang om alles te ervaren.

Neem de druk van piekervaringen weg. Dit is het moment waarop je een intense behoefte voelt om ervoor te zorgen dat elk vakantiemoment perfect en bijzonder is. En dat komt omdat je er zoveel moeite en geld in hebt gestoken om erbij te zijn – om nog maar te zwijgen van het feit dat sociale media overspoeld worden met foto's van vrienden en beroemdheden die elke keer dat ze weggaan, de reis van hun leven lijken te beleven.

"Een oplossing hiervoor is om je verwachtingen wat te verlagen en te proberen mee te gaan met de stroom", zegt Dr. McKee. "Accepteer dat niet elk moment Instagramwaardig zal zijn en dat gewoon lekker ontspannen en uitrusten net zo belangrijk is als het ervaren van de bezienswaardigheden en geluiden die je tijdens de vakantie niet mag missen. Bovendien kom je op die momenten dat je jezelf toestaat om gewoon rond te dwalen zonder een vast plan, vaak een verborgen pareltje tegen dat je anders had gemist."

Houd je schema licht. "Probeer je schema niet te vol te zetten", zegt Niamh. "Door wat 'witte ruimte' in je dagen te creëren, stel je jezelf open voor spontane ervaringen of gewoon de kans om even te ontspannen. Deze mindset geeft prioriteit aan je welzijn en zorgt ervoor dat je je volledig kunt richten op het genieten van de reis in plaats van alleen maar activiteiten van een lijstje af te vinken."