Keizersnede, een medische ingreep die allesbehalve triviaal is

Keizersneden komen steeds vaker voor bij vrouwen in Frankrijk. Deze operatie is soms de enige oplossing om de gezondheid van moeder of kind te beschermen.

Maar waarom is de toename de laatste jaren zo sterk toegenomen? De hogere leeftijd waarop vrouwen bevallen, de toename van risicovolle zwangerschappen en veranderingen in medische praktijken verklaren deze trend deels, aldus de Franse Nationale Academie voor Geneeskunde. Hoewel keizersneden jaarlijks vele levens redden, blijven ze een ingreep die ook risico's met zich meebrengt. Wat zijn ze eigenlijk? Welke vooroordelen leven er nog steeds? En in welke gevallen is deze operatie echt noodzakelijk? Drie specialisten van het Universitair Ziekenhuis van Nice – dr. Cynthia Trastour, gynaecoloog-verloskundige, prof. Jérôme Delotte, hoofd van de afdeling vrouw-moeder-kind, en dr. Hervé Haas, specialist in kinderinfectieziekten – werpen een licht op deze praktijk.

Wat is een keizersnede?

Dit is een chirurgische ingreep waarbij de baby via een incisie in de buik ter wereld komt. Deze ingreep wordt uitgevoerd wanneer de baby niet via de natuurlijke weg naar buiten kan komen. Een keizersnede is een zeer gecontroleerde ingreep, die in de meeste gevallen onder plaatselijke verdoving wordt uitgevoerd, zodat de moeder bij bewustzijn kan blijven.

Wanneer wordt er tot een keizersnede besloten?

De beslissing is gebaseerd op twee hoofdsituaties. De eerste is een geplande keizersnede, die van tevoren wordt gepland om medische redenen, zoals een laagliggende placenta die de bevalling van de baby zou kunnen belemmeren, een verkeerde positie van de baby, een smal bekken of een voorgeschiedenis van meerdere keizersneden. De tweede reden is een keizersnede tijdens de bevalling, die vaak als spoed wordt uitgevoerd wanneer een vaginale bevalling niet vordert of de baby tekenen van ongemak vertoont. In alle gevallen wordt deze beslissing genomen op basis van de gezondheid van moeder en kind.

Welke risico's brengt dit soort interventies met zich mee?

Het omzetten van een natuurlijk proces in een chirurgische ingreep is niet zonder gevolgen. Hoewel een keizersnede in sommige situaties levensreddend kan zijn, stelt het de moeder bloot aan complicaties: bloedingen, infecties, spijsverteringswonden, verklevingen, abcessen of darmobstructies. Het herstel duurt over het algemeen langer dan na een vaginale bevalling, soms met langdurige ziekenhuisopname en aanhoudende pijn. Een keizersnede laat ook een litteken achter op de baarmoeder, wat het orgaan verzwakt voor toekomstige zwangerschappen en het risico op complicaties zoals placenta accreta vergroot (1).

En voor de baby?

Het grootste directe risico voor de baby is ademhalingsmoeilijkheden, vooral als de ingreep plaatsvindt vóór 39 weken zwangerschap. Dit komt doordat de natuurlijke bevalling de longen van de pasgeborene voorbereidt door de afvoer van vruchtwater te vergemakkelijken, wat niet het geval is bij een bevalling in de buik.

Bovendien ontwikkelen deze kinderen niet dezelfde bacteriële flora als vaginaal geboren kinderen, wat hun spijsvertering en de ontwikkeling van hun immuunsysteem kan beïnvloeden. Dit verschil in microbiota kan verband houden met het risico op allergieën en astma tijdens de kindertijd.

Daarom moet het uitvoeren van een ingreep uit comfort- of gemaksoverwegingen, zonder medische reden (zie kader), zorgvuldig worden overwogen in het licht van de potentiële risico's voor moeder en kind.

Kun je vaginaal bevallen na een keizersnede?

Ja, en het wordt in de meeste gevallen zelfs aanbevolen. Driekwart van de vrouwen die al een keizersnede hebben gehad, kan bij een volgende zwangerschap vaginaal bevallen, mits hun medische situatie dit toelaat. De eerste keizersnede verhoogt echter het risico op een tweede keizersnede vanwege het litteken op de baarmoeder, wat speciale controle vereist.

Wat zijn de psychologische gevolgen van een keizersnede voor de moeder?

Hoewel een keizersnede in de meeste gevallen goed verloopt en goed wordt geaccepteerd, kan deze ingreep een grote impact hebben op de moeder, vooral wanneer deze niet gepland was. Sommige vrouwen voelen zich gefrustreerd of teleurgesteld omdat de bevalling niet is verlopen zoals ze zich hadden voorgesteld. Bovendien kan het gevoel van "opengesneden" of gemanipuleerd worden, zelfs onder narcose, moeilijk te verwerken zijn en een blijvende indruk achterlaten. In deze situaties is passende psychologische ondersteuning essentieel, omdat elke ervaring uniek is.

1. Wanneer de placenta zich abnormaal diep aan de baarmoederwand hecht, waardoor het na de bevalling moeilijk kan zijn om de placenta los te maken en er bloedingen kunnen ontstaan.