Covid versnelde veroudering

MADRID (EFE) — Wat betekent veroudering in relatie tot de gezondheid van de hersenen? Kunnen stress, isolatie en wereldwijde ontwrichting hun sporen nalaten? Een nieuwe studie suggereert dat de hersenen van mensen sneller verouderden door de COVID-19-pandemie, zelfs bij mensen die niet besmet waren met SARS-CoV-2.

Dit is de belangrijkste conclusie van een onderzoek onder bijna 1.000 personen, geleid door wetenschappers van de Universiteit van Nottingham (Verenigd Koninkrijk). Hieruit bleek ook dat de hersenveroudering sterker was bij mannen en bij mensen met een achtergestelde sociaal-demografische achtergrond.

Eerder onderzoek had al verbanden aangetoond tussen COVID-19 en moleculaire kenmerken van hersenveroudering en cognitieve achteruitgang. Het was echter nog niet vastgesteld of de pandemieperiode (ongeacht de infectiestatus) de hersenveroudering beïnvloedde.

Om deze veroudering in kaart te brengen, maakten de wetenschappers gebruik van modellen voor machinaal leren die waren getraind met hersenscans van 15.334 gezonde deelnemers van de UK Biobank. Daarmee konden ze het verschil meten tussen de voorspelde hersenleeftijd van een individu en zijn of haar werkelijke leeftijd, ook wel het hersenleeftijdsverschil genoemd.

Dit model werd vervolgens gebruikt om twee MRI-scans van de hersenen van 996 gezonde personen te analyseren, met een tussenpoos van ten minste twee jaar. In de controlegroep (564 personen) werden beide scans vóór de pandemie gemaakt, en in de 'pandemie'-groep (432 personen) werd één scan vóór en één ná het begin van de noodsituatie gemaakt.

Bij de tweede scan ontdekten de auteurs dat de hersenen van de ‘pandemie’-groep gemiddeld 5,5 maanden sneller verouderd waren dan die van de controlegroep.

Tijdens de pandemie werd een versnelde veroudering van de hersenen waargenomen, ongeacht of deelnemers besmet waren of niet.

Een SARS-CoV-2-infectie ging echter gepaard met een grotere versnelling naarmate de leeftijd toenam.

De auteurs merken in hun artikel op dat eerdere onderzoeken bevestigen dat sociale isolatie en waargenomen eenzaamheid bijdragen aan structurele en functionele veranderingen in de hersenen, waarvan verwacht wordt dat ze een versnelde veroudering van de hersenen veroorzaken.

Wat Ali-Reza Mohammadi-Nejad, de hoofdauteur van de studie, verraste, was dat zelfs mensen die geen Covid hadden gehad een "aanzienlijke toename" in hersenveroudering vertoonden.

"Dit laat echt zien hoezeer de ervaringen van de pandemie zelf, van isolatie tot onzekerheid, de gezondheid van de hersenen kunnen hebben beïnvloed", vat de Universiteit van Nottingham samen in een verklaring.

Bovendien beoordeelde het team de cognitieve prestaties van de deelnemers met behulp van tien tests. Ze ontdekten dat versnelde hersenveroudering gepaard ging met verminderde cognitieve prestaties, met name bij tests zoals mentale flexibiliteit en verwerkingssnelheid, en dat dit alleen het geval was bij degenen die besmet waren met SARS-CoV-2.

De auteurs wijzen op een aantal beperkingen van het onderzoek, zoals het onvermogen om de duur van de effecten te bepalen en het gebrek aan algemene gegevens.

Ze benadrukken ook dat de waargenomen veroudering van de hersenen omkeerbaar zou kunnen zijn, hoewel dat op dit moment in dit cohort nog niet kan worden vastgesteld.

Deze gegevens benadrukken echter het effect van zowel indirecte als directe blootstelling aan SARS-CoV-2 en de pandemie. Dit onderstreept de noodzaak van gericht onderzoek om de hersengezondheid bij toekomstige crises te verbeteren.

Masud Husain, hoogleraar neurologie en cognitieve neurowetenschappen aan de Universiteit van Oxford, zegt dat deze analyse weliswaar met grote zorg is uitgevoerd, maar dat er toch voorzichtigheid is geboden bij de interpretatie ervan.

In dit verband blijkt dat het verschil in hersenleeftijd tussen de twee groepen gemiddeld slechts vijf maanden bedroeg en dat het verschil in cognitieve prestaties beperkt bleef tot de totale tijd die nodig was om een van deze tests af te ronden.

En hij vraagt zich af of dit werkelijk een groot verschil maakt in het dagelijks leven, zo stelt hij in een verklaring aan het Britse Science Media Centre, een wetenschappelijk platform voor journalisten.

In één oogopslag

Versnelling

Onderzoekers van de Universiteit van Nottingham wijzen erop dat eerdere onderzoeken hebben bevestigd dat sociale isolatie en eenzaamheid bijdragen aan veranderingen in de hersenen die veroudering versnellen.

Beperkingen

Ze waarschuwen ook voor de beperkingen van hun onderzoek, zoals het gebrek aan mondiale gegevens.